Chúng ta được thừa hưởng từ gia đình nhiều hơn những gì chúng ta nghĩ, không chỉ là đôi mắt, làn da, năng khiếu bẩm sinh..., mà còn là thái độ, quan điểm, niềm tin liên quan đến "Tiền". Quan điểm về "Tiền" thường được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, được xây dựng thầm lặng vững chắc nhưng bản thân chúng ta ít khi để ý nó tồn tại.
Nếu bạn chủ động quan sát, bạn sẽ thấy quan điểm về Tiền bạn đang có giống/ tương tự như cách mà bố mẹ bạn đã hành xử, theo thời gian nó đã hằn sâu trong tiềm thức, chi phối đến những quyết định tài chính của bạn tại thời điểm hiện tại.
Quan niệm về Tiền được "Di truyền" không nhất thiết là đúng, hoặc sai. Nhưng thông thường nó hay bị lệnh lạc, phóng đại một chiều hay nhiều chiều, bao gồm các căn cứ không đầy đủ hoặc chỉ một phần sự thật. Nó có thể đúng trong trường hợp này nhưng không hiệu quả trong trường hợp khác.
Quan niệm này chủ yếu là "Vô thức". Tuy ảnh hưởng rất lớn đến cách chúng ta cư xử với "Tiền" nhưng quan niệm vô thức này lại hầu như không được chú ý tới, và đặc biệt chúng ta vẫn cứ hoàn toàn tin tưởng để nó tiếp tục ảnh hưởng lâu dài đến các quyết định liên quan đến tài chính của chúng ta.
Các nhà nghiên cứu tại Đại học Kanas (Mỹ) đã chỉ ra 4 "xu hướng" chính trong quan niệm về Tiền.
Tránh né Tiền. Nghe có vẻ vô lí nhưng đây là một trong 4 xu hướng lớn. Trong số này, con người có xu hướng tránh né tiền bởi họ cho rằng họ không xứng đáng, hoặc nghĩ tiền là xấu. Tiền khiến họ cảm thấy sợ hãi, lo lắng, hoặc ghê tởm. Họ có xu hướng không muốn chi tiền vào các hạng mục thiết yếu cuộc sống hoặc cho đi. Do đó người có xu hướng này thường tự phá hoaị chính tình hình tài chính của mình.
Tôn thờ Đồng tiền. Những người theo xu hướng này thường tin rằng "nhiều tiền hơn sẽ khiến họ hạnh phúc hơn và giải quyết được mọi vấn đề trong cuộc sống". Phần thưởng của việc kiếm nhiều tiền hơn treo lơ lửng trên đầu họ khiến họ không muốn dừng lại. Xu hướng thường đi kèm với các hành vi như thích cờ bạc, thích hoạt động có tính rủi ro cao, bội chi, và các hoạt động gây hại cho tình hình tài chính khác.
Dùng Tiền để thể hiện địa vị xã hội. Những người thuộc xu hướng này có niềm tin rằng Tiền mang lại cho họ địa vị. Trong mắt họ, các tầng lớp trong xã hội khác nhau rất rõ ràng và nó có liên quan đến sự khác biệt về giá trị. Họ có xu hướng đánh đồng thành công và giá trị về tiền bạc. Một phần trong nhóm này thích tỏ ra có nhiều tiền để thể hiện mình thành công hơn.
Cảnh giác về Tiền. Những người theo xu hướng này đề cao giá trị của làm việc và tiết kiệm. Họ khá cảnh giác, tiết kiệm và theo dõi sát sao tình hình tài chính của mình. Tuy xu hướng này có lợi cho tình hình tài chính của họ nói chung, nhưng điểm trừ của họ là hay quá lo lắng và né tránh những rủi ro do đó có thể bỏ lỡ cơ hội đầu tư tốt.
Từ 4 xu hướng trên, dưới đây là 10 "kịch bản" phổ biến nhất về Tiền thường mang lại căng thẳng "Stress" về tiền bạc:
Nhiều tiền hơn sẽ làm mọi thứ tốt hơn. Những gia đình có quan niệm này sẽ không ngừng nghỉ làm việc kiếm tiền.
Tiền là xấu. Quan niệm này dẫn đến hành động tự phá hoại tài chính.
Tôi không xứng đáng có nhiều tiền. Quan niệm này dẫn đến họ có thể kiếm tiền ít hơn khả năng của họ.
Tôi xứng đáng được tiêu tiền. Suy nghĩ này sẽ khiến họ bội chi.
Tiền không bao giờ là đủ. Sợ hãi hay lo lắng thường xuyên về tiền sẽ khiến họ tập trung quá mức vào kiếm tiền, mà bỏ quên đi các mối quan hệ tốt đẹp và tận hưởng cuộc sống.
Không bao giờ thiếu tiền. Họ tin rằng vũ trụ luôn gửi đủ số tiền họ cần dù họ có làm hay không làm gì đi chăng nữa.
Tiền không quan trọng. Suy nghĩ này sẽ bào chữa cho những quyết định tài chính sai lầm.
Tiền mới mang lại ý nghĩa cuộc đời. Những người mang tư tưởng này thường phủ nhận nó nhưng hành động của họ thì hoàn toàn ngược lại.
Không muốn đề cập đến chủ đề Tiền bạc. Họ cho rằng nói nhiều đến Tiền, chính trị và tôn giáo là không lịch sự khi giao tiếp.
Nếu tôi đủ tốt, vũ trụ sẽ cho tôi mọi thứ tôi cần. Tư tưởng này được củng cố nhiều bởi niềm tin tôn giáo.
Nhiều người thành công ở các lĩnh vực khác và kiếm được rất nhiều tiền nhưng họ vẫn ra những quyết định tài chính sai lầm, trong nhiều trường hợp, lí do lại xuất phát từ những quan niệm về Tiền được "kế thừa" này.
Tin vui là chúng ta có thay đổi cách nghĩ về tiền. Bước đầu tiên, hãy nhận diện những xu hướng, quan niệm mà bạn bị ảnh hưởng từ tư tưởng, lối suy nghĩ của cha mẹ ông bà. Sau đó áp dụng những cách suy nghĩ mới, mà thông thường bạn phải tìm hiểu thêm về tiền bạc. Kiến thức về Tiền, tài chính cá nhân là công cụ mạnh mẽ giúp thay đổi tương lai của bạn và cả tương lai của thế hệ tiếp theo sống cùng bạn.
Harie&Partners luôn sẵn sàng lắng nghe những chia sẻ về tình hình tài chính hiện tại, dự định cho tương lai của bạn. Hoặc nếu bạn muốn hiểu biết hơn về chủ đề này, hãy liên hệ với chúng tôi.
Harie&Partners
Tham khảo: